ΚΑΡΚΙΝΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ CA-125 ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΩΣΗΣ
Η διάγνωση της ενδομητρίωσης συχνά είναι δύσκολη, καθώς η πάθηση μπορεί να
αναγνωριστεί αργά. Ενώ οι υπερηχογραφικές εξετάσεις και η λαπαροσκοπική
χειρουργική είναι κοινές μέθοδοι, υπάρχουν προσπάθειες να βελτιωθεί η διάγνωση
μέσω αιματολογικών εξετάσεων, ειδικότερα με τη χρήση καρκινικών δεικτών. Οι
καρκινικοί δείκτες είναι βιολογικές ουσίες που ενδέχεται να βρίσκονται στο αίμα και
να υποδεικνύουν την παρουσία όγκων ή άλλων παθήσεων.
Τι είναι οι καρκινικοί δείκτες;
Οι καρκινικοί δείκτες είναι ουσίες που είτε παράγονται από καρκινικά κύτταρα είτε
εμφανίζονται ως αντίδραση του οργανισμού σε μια νόσο. Είναι χρήσιμοι για τη
διάγνωση, την παρακολούθηση της θεραπείας και την πρόγνωση της εξέλιξης της
νόσου. Ένα γνωστό παράδειγμα είναι ο δείκτης CA-125, ο οποίος συχνά ανιχνεύεται
σε καρκίνο των ωοθηκών, αλλά και σε άλλες παθήσεις όπως η ενδομητρίωση.
Καρκινικοί Δείκτες στην Ενδομητρίωση
Η έρευνα για τους καρκινικούς δείκτες και τη σημασία τους στη διάγνωση της
ενδομητρίωσης έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια.
- CA-125: Ο πιο σημαντικός και συχνά μελετημένος δείκτης είναι ο CA-125.
Μελέτες δείχνουν ότι σε γυναίκες με ενδομητρίωση, ειδικά σε προχωρημένα
στάδια, ανιχνεύονται αυξημένες τιμές. Ωστόσο, υπάρχουν και διακυμάνσεις
κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου, που δυσκολεύουν την ερμηνεία των
αποτελεσμάτων. - Άλλοι Δείκτες: Σε διάφορες μελέτες εξετάστηκαν και άλλοι δείκτες όπως οι
CA-15-3, CA-19-9 και CEA. Ενώ ο CA-19-9 μπορεί να είναι αυξημένος σε
προχωρημένα στάδια, ο CA-15-3 δεν φάνηκε να έχει σημαντική σχέση με την
ενδομητρίωση. - Υγρό Περιτοναίου: Σημαντικά, σε μελέτες διαπιστώθηκε ότι οι τιμές CA-125
στο υγρό περιτοναίου μπορεί να είναι αυξημένες ακόμη και σε πρώιμα στάδια
της ενδομητρίωσης. Αυτό θα μπορούσε να βελτιώσει τη διάγνωση κατά τις
λαπαροσκοπήσεις, καθώς η αναζήτηση ενδομητρίωσης είναι συχνά δύσκολη.
Προκλήσεις και Προοπτικές
Παρά τις υποσχόμενες εξελίξεις, υπάρχουν ακόμη αβεβαιότητες σχετικά με τις
ακριβείς διαγνωστικές τιμές των καρκινικών δεικτών. Η τιμή του CA-125
παρουσιάζει διακυμάνσεις και μπορεί να επηρεάζεται από άλλους παράγοντες,
καθιστώντας δύσκολο τον καθορισμό σαφών ορίων. Αυτή τη στιγμή, μια αυξημένη
τιμή CA-125 μπορεί να υποστηρίξει την υποψία για ενδομητρίωση, ενώ αντίθετα μια
φυσιολογική τιμή του δεν αποκλείει την ύπαρξη Ενδομητρίωσης. Για την οριστική
διάγνωση καθοριστικό ρόλο παίζει η λαπαροσκόπηση.
Συμπερασματικά, η χρήση των καρκινικών δεικτών και ιδιαίτερα του CA-125 από
μόνη της δεν μπορεί να μας βοηθήσει με ασφάλεια στη διάγνωση της Ενδομητρίωσης
και πρέπει πάντα οι τιμές των δεικτών να συνεκτιμώνται με την κλινική εικόνα της
γυναίκας αλλά και με τα ευρήματα των απεικονιστικών εξετάσεων (διακολπικό υπερηχογράφημα ή/και μαγνητική τομογραφία κάτω κοιλίας) για πιο ασφαλή
συμπεράσματα.