Τι είναι η υπερπλασία του Ενδομητρίου;

Με τον όρο υπερπλασία του ενδομητρίου ορίζεται η πάχυνση του ιστού που επενδύει την εσωτερική κοιλότητα της μήτρας. Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για καλοήθη κατάσταση ωστόσο κάποιες φορές μπορεί να οδηγήσει σε καρκίνο του ενδομητρίου. Η υπερπλασία του ενδομητρίου είναι κυρίως αποτέλεσμα της αυξημένης έκθεσης του ενδομητρίου σε οιστρογόνα και εμφανίζεται κυρίως μετά την εμμηνόπαυση και πιο σπάνια πριν από αυτή.

Είδη υπερπλασίας ενδομητρίου

Παλαιότερα η ταξινόμηση της υπερπλασίας του Ενδομητρίου γίνονταν σε 4 κατηγορίες (απλή υπερπλασία χωρίς ατυπία, σύνθετη υπερπλασία χωρίς ατυπία, απλή υπερπλασία με ατυπία και σύνθετη υπερπλασία με ατυπία). Τα τελευταία χρόνια όμως και πιο συγκεκριμένα από το 2014 χρησιμοποιείται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) μία ταξινόμηση στην οποία η υπερπλασία του Ενδομητρίου ταξινομείται σε δύο κατηγορίες:

Υπερπλασία Ενδομητρίου χωρίς ατυπίες, η οποία έχει κίνδυνο να εξελιχθεί σε Καρκίνο Ενδομητρίου σε ποσοστό 3-5%
Υπερπλασία Ενδομητρίου με ατυπίες ή αλλιώς Ενδοεπιθηλιακή Υπερπλασία Ενδομητρίου, η οποία είναι προκαρκινική κατάσταση με κίνδυνο να εξελιχθεί σε Καρκίνο Ενδομητρίου μέσα σε 12 μήνες που αγγίζει το 33-60%.

Συμπτώματα υπερπλασίας Ενδομητρίου

Η υπερπλασία του Ενδομητρίου προκαλεί στην μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων ανώμαλη κολπική αιμόρροια είτε πρόκειται για προεμμηνοπαυσιακή γυναίκα, είτε μετά την εμμηνόπαυση. Στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι η κολπική αιμόρροια μεταξύ των περιόδων, μεγαλύτερη διάρκεια ή/και ένταση της περιόδου από το σύνηθες και η μικρή διάρκεια κύκλου, κάτω από 21 μέρες, όταν αυτό συμβαίνει ξαφνικά σε σχέση με τους προηγούμενους κύκλους. Όσον αφορά. Στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, το σύμπτωμα που συνήθως οδηγεί τις γυναίκες στον γυναικολόγο είναι η κολπική αιμόρροια ανεξαρτήτου έντασης και διάρκειας.

Διάγνωση υπερπλασίας Ενδομητρίου

Όταν μια γυναίκα παρουσιάζει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα οφείλει να επισκεφθεί άμεσα τον γυναικολόγο της. Στη συνέχεια πρέπει να διενεργηθεί ένα διακολπικό υπερηχογράφημα ώστε να εκτιμηθεί απεικονιστικά το πάχος του Ενδομητρίου. Ο γυναικολόγος οφείλει να αξιολογήσει τα συμπτώματα σε συνδυασμό με τα ευρήματα και να συστήσει μια διαγνωστική υστεροσκόπηση με κλασματική απόξεση. Κατά την διαγνωστική υστεροσκόπηση, ο χειρουργός γυναικολόγος εισέρχεται με μια μικρή κάμερα στην μήτρα ώστε να εκτιμήσει την κατάσταση του ενδομητρίου στο σύνολό του, γεγονός που θα τον βοηθήσει στη συνέχεια κατά την απόξεση να λάβει στοχευμένες βιοψίες από τα ύποπτα σημεία. Το παρασκεύασμα στέλνεται ακολούθως για ιστολογική εξέταση και ο παθολογοανατόμος τελικά επιβεβαιώνει αν υπάρχει υπερπλασία με ή χωρίς ατυπίες.

Θεραπεία υπερπλασίας Ενδομητρίου

Η θεραπεία της υπερπλασίας του ενδομητρίου μπορεί να είναι, είτε φαρμακευτική, είτε χειρουργική. Η επιλογή της θεραπευτικής προσέγγισης εξαρτάται από τον τύπο της υπερπλασίας του ενδομητρίου, την ηλικία της γυναίκας και από την επιθυμία διατήρησης γονιμότητας. Στην περίπτωση της φαρμακευτικής θεραπείας χρησιμοποιούνται τα προγεσταγόνα είτε από το στόμα είτε με τη μορφή ενδομητρικού ορμονικού σπειράματος.

Θεραπευτικό πλάνο επί υπερπλασίας ενδομητρίου χωρίς ατυπίες

Με δεδομένο ότι η διάγνωση έχει επιβεβαιωθεί ιστολογικά μετά από διαγνωστική υστεροσκόπηση και κλασματική απόξεση, ακολουθείται συνήθως απλή παρακολούθηση. Η υπερπλασία του ενδομητρίου χωρίς ατυπίες δεν αποτελεί από μόνη της καμία ένδειξη για αφαίρεση της μήτρας, καθώς έχει παρατηρηθεί στο 75-100% αυτόματη υποστροφή. Η πιθανότητα να εξελιχθεί σε καρκίνο του ενδομητρίου είναι μικρότερη από 5%. Επιπλέον σε περίπτωση εμμένουσας υπερπλασίας ή παρουσίας παραγόντων κινδύνου, όπως η παχυσαρκία και το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, μπορεί να συστηθεί η ορμονική θεραπεία με προγεσταγόνα. Αν η υπερπλασία εμμένει για περισσότερους από 12 μήνες ή παρουσιάσει κατά την υπερηχογραφική παρακολούθηση ύποπτα χαρακτηριστικά, τότε συστήνεται η αφαίρεση της μήτρας.

Θεραπευτικό πλάνο σε υπερπλασία ενδομητρίου με ατυπίες

Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες στις οποίες διαγνώστηκε υπερπλασία ενδομητρίου με ατυπίες, συστήνεται η αφαίρεση της μήτρας μετά των εξαρτημάτων αμφοτερόπλευρα. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι επειδή στο 20-60% των περιπτώσεων συνυπάρχει καρκίνος του ενδομητρίου, είναι σωστό ο προγραμματισμός της χειρουργικής αφαίρεσης της μήτρας να γίνεται με βάση το πρωτόκολλο του καρκίνου του ενδομητρίου, δηλαδή με ταυτόχρονη αφαίρεση και του λεμφαδένα φρουρού αμφοτερόπλευρα. Αυτή η προσέγγιση πλεονεκτεί στο γεγονός ότι αν η τελική ιστολογική εξέταση της μήτρας επιβεβαιώσει την συνύπαρξη καρκίνου του ενδομητρίου, τότε έχει γίνει πλήρης χειρουργική εξαίρεση του όγκου και ταυτόχρονα έχουν ελεγχθεί και οι λεμφαδένες για τυχόν μεταστάσεις.

Οι προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με υπερπλασία ενδομητρίου με ατυπίες και επιθυμία διατήρησης της γονιμότητάς τους αποτελούν ειδική περίπτωση και ακολουθείται ειδικό πρωτόκολλο. Αν και η θεραπεία εκλογής είναι η ολική υστερεκτομή, σε αυτή την περίπτωση επιτρέπεται η συντηρητική θεραπεία με στενή παρακολούθηση για την αποφυγή της εξέλιξης της διάγνωσης. Συστήνεται λοιπόν η χορήγηση προγεσταγόνων από το στόμα ή η τοποθέτηση ορμονικού ενδομήτριου σπειράματος για 3-6 μήνες και ακολούθως η διενέργεια επαναληπτικής διαγνωστικής υστεροσκόπησης με απόξεση προκειμένου να ελέγξουμε την ανταπόκριση στη θεραπεία. Αν επιβεβαιωθεί στον έλεγχο ότι οι αλλοιώσεις έχουν υποστρέψει, τότε συστήνεται η θεραπεία συντήρησης με προγεσταγόνα ή κάποιο αντισυλληπτικό δισκίο μέχρι την έναρξη των προσπαθειών για σύλληψη.

Τέλος, αν οι αλλοιώσεις παρά την θεραπεία με προγεσταγόνα εμμένουν για διάστημα 6-12 μηνών από την αρχή της φαρμακευτικής θεραπείας τότε επιβάλλεται η χειρουργική θεραπεία.

Η γυναίκα με υπερπλασία του ενδομητρίου με ατυπίες και επιθυμία διατήρησης της γονιμότητάς της πρέπει να λάβει λεπτομερή ενημέρωση από το Γυναικολόγο για όλες τις θεραπευτικές προσεγγίσεις αλλά και τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα καθεμίας από αυτές.

Ο ιατρός Ιωάννης Βλαχοδημήτρης είναι πιστοποιημένος Γυναικολόγος Ογκολόγος και κατέχει την Υποειδικότητα της Γυναικολογικής Ογκολογίας μετά από 12ετή πορεία σε μεγάλα Γυναικολογικά Ογκολογικά Κέντρα της Γερμανίας και είναι ο πλέον κατάλληλος για να διαχειριστεί τέτοιου είδους περιστατικά.

Για οποιαδήποτε ερώτηση έχετε, παραμένουμε στη διάθεσή σας!